โครงการ International Lunar Reserach Station (ILRS) เป็นความร่วมมือในการจัดตั้งสถานีวิจัยบนดวงจันทร์ ที่ถูกก่อตั้งขึ้นในปี 2021 โดยองค์การอวกาศจีน China National Space Administration (CNSA) และองค์การอวกาศรัสเซีย Roscosmos
โครงการ ILRS ถูกพูดถึงครั้งแรกในงาน Global Space Exploration Conference 2021 หรือ GLEX 2021 จัดขึ้น ณ เมืองเซนต์ ปีเตอร์ สเบิร์ก ในเดือนมิถุนายน ปี 2021 ซึ่งเป็นโครงการที่สร้างฐานบนพื้นผิวของดวงจันทร์ สำหรับการทดลองทางวิทยาศาสตร์ในระยะยาว ที่สามารถรองรับการทำงานโดยไม่ต้องมีมนุษย์ควบคุมในการสำรวจดวงจันทร์อีกด้วย โดยการก่อสร้างมีอยู่ด้วยกัน 3 เฟส ได้แก่ การสำรวจ การก่อสร้าง และการใช้ประโยชน์
โครงการของ ILRS เป็นโครงการสำรวจดวงจันทร์ระยะยาวที่มีแผนที่นำทาง (Roadmap) ชัดเจนตั้งแต่ช่วงปี 2021 ไปจนถึงปี 2035 โดยในช่วงแรกที่เป็นการสำรวจนี้เป็นช่วงระหว่างปี 2021–2025 เป็นการสานต่อภารกิจตระกูลลูนาของรัสเซีย และภารกิจตระกูลฉางเอ๋อของจีน โดยยานอวกาศในภารกิจลาดตระเวนในช่วงแรกนี้ ได้แก่ ยานตระกูลฉางเอ๋อ Chang’E-4, 5 และ 7 ของทางประเทศจีน และ ยานตระกูลลูนา Lunar-25, 26 และ 27 ของทางประเทศรัสเซีย โดยการสำรวจในช่วงนี้มีทั้งการทำแผนที่ และสำรวจทรัพยากรทางธรรมชาติเพื่อระบุตำแหน่งการสร้างฐานบนดวงจันทร์
ในช่วงถัดมาเป็นช่วงการก่อสร้าง ที่หมายถึงการก่อสร้างฐานสำหรับการสำรวจบนดวงจันทร์ ซึ่งเป็นภารกิจ ฉางเอ๋อ Chang’E-8 และ Lunar 28 ที่ทำการสำรวจร่วมกันเพื่อยืนยันความพร้อมของเทคโนโลยีในการสร้างฐานวิจัยบนดวงจันทร์ ภารกิจในช่วงนี้มีการใช้ชื่อนำหน้าว่า ILRS เต็มรูปแบบ ได้แก่ ILRS 1 ในปี 2031 ไปจนถึง ILRS 5 ในปี 2035 โดยจีนและรัสเซียก็จะมีแผนการส่งนักบินอวกาศลงบนพื้นผิวดวงจันทร์ในช่วงประมาณปี 2030
.png)
และในช่วงที่ 3 หรือช่วงของการใช้ประโยชน์ร่วมกัน ซึ่งเป็นช่วงปี 2035 เป็นต้นไป เราจะได้เห็นการทำงานบนพื้นผิวดวงจันทร์อย่างเต็มรูปแบบ เพื่อศึกษาวิทยาศาสตร์และอวกาศ เพื่อเตรียมตัวเดินทางต่อไปยังเป้าหมายอื่นที่ไกลออกไป
เมื่อวัน 5 เมษายน 2024 ประเทศไทยได้ร่วมเซ็นข้อตกลงความร่วมมือ International Lunar Reserach Station หรือ ILRS ณ กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน โดยผู้แทนรัฐบาลไทยและสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในการเซ็นครั้งนี้ ทำให้ประเทศไทยมีรายชื่อเข้าร่วมโครงการ ILRS อย่างเป็นทางการ เป็นประเทศที่ 9 เพิ่มเติมจาก จีน รัสเซีย เวเนซูเอลา แอฟริกาใต้ อาเซอร์ไบจาน ปากีสถาน เบรารุส และอิยิปต์ ต่อมาได้มี ประเทศเอธิโอเปีย เคนยา ตุรเกีย และนิการากัว เข้าร่วมข้อตกลงความร่วมมือครั้งนี้ รวมทั้งสิ้น 13 ประเทศ ตามลำดับ
ทางสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (National Astronomical Research Institute of Thailand; NARIT) ของประเทศไทย มีการประกาศว่าจะมีการพัฒนาอุปกรณ์วัดอนุภาคในอวกาศติดตั้งไปกับยานอวกาศฉางเอ๋อ 7 ในปี 2026 ซึ่งนับว่าเป็นโอกาสที่หาได้ยาก และเป็นประโยชน์กับประเทศไทยอย่างมาก ที่โครงการ ILRS จะสร้างแรงกระตุ้นความสนใจด้านอวกาศ รวมไปถึงพัฒนาและส่งมอบองค์ความรู้ใหม่ ๆ ให้กับสังคมไทย
ฟังรายการได้ทาง
