ฝ่ายสื่อเสียง สำนักสื่อดิจิทัล ไทยพีบีเอส จัดโครงการ "ปล่อยของ ลองเล่า" Season 7 หัวข้อ "สร้างภาพด้วยเสียง ด้วยเทคนิค Audio Montage”  ประจำปี 2568 ในพื้นที่กรุงเทพมหานครและภาคตะวันออก คือจังหวัดชลบุรีกับจันทบุรี รวม 3 ครั้ง โดยรอบแรกจัดขึ้นที่ไทยพีบีเอสเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม 2568 ที่ผ่านมา   เป็นการอบรมทักษะการผลิตรายการเสียง โดยใช้เทคนิค การตัดต่อลำดับเสียง ที่ประยุกต์ดัดแปลงจากเทคนิคตัดต่อภาพซึ่งใช้ในงานภาพยนตร์ที่เรียกว่า Mongtage เพื่อให้เกิดภาพจินตนาการ สร้างอรรถรสแปลกใหม่
          มีนิสิตและนักศึกษาจากหลากหลายสาขาวิชาด้านสื่อสารมวลชนและนิเทศศาสตร์ 5 สถาบัน คือ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพฯ และ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร ร่วมฝึกอบรมด้วยเกือบ 200 คน 

          วิทยากรที่รวมฝึกอบรมในครั้งนี้ คือ คุณโสภิต หวังวิวัฒนา ผู้จัดการฝ่ายสื่อเสียง  บรรยายเรื่อง “เสียง” ทำให้เกิดภาพได้อย่างไร?  คุณจิตริน เมฆเหลือง ผู้ช่วยโปรดิวเซอร์และผู้จัดรายการ "ห้องสมุดหลังไมค์"  บรรยายเรื่อง Audio Montage คืออะไร ? และคุณชญาพัฒณ์ ภู่เกตุ ซึ่งเป็นผู้ผลิตอิสระที่ร่วมผลิตรายการ CineThought กับไทยพีบีเอสพอดแคสต์  ผู้ก่อตั้งช่อง Alsonut และเป็นอาจารย์พิเศษสถาบันต่าง ๆ มาร่วมบรรยายหัวข้อ การออกแบบโครงเรื่องและการตัดต่อลำดับเสียงแบบ Montage 

          กิจกรรมในช่วงเช้าเป็นการบรรยายให้ความรู้พร้อมเปิดตัวอย่างเสียงจริงจากรายการต่าง ๆ ในไทยพีบีเอสพอดแคสต์ แล้วช่วงบ่ายเป็นการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการโดยให้นิสิตนักศึกษาจับกลุ่มเพื่อระดมความเห็น เสนอประเด็นที่จะเล่าเรื่องด้วย “เสียง” โดยใช้เสน่ห์ของเสียงเล่าเรื่องและใช้เทคนิคการตัดต่อลำดับเสียงมาทำให้รายการสนุกสนาน มีสีสันชวนฟังมากยิ่งขึ้น หลังจากนั้นตัวแทนกลุ่มต่าง ๆ นำเสนอแนวคิดดังกล่าว พร้อมรับฟังข้อเสนอแนะทั้งจากเพื่อน ๆ อาจารย์แต่ละสถาบัน และวิทยากร 

          หลังจากจบกิจกรรมผู้เข้าร่วมอบรม ทั้งอาจารย์และนิสิตนักศึกษาจากสถาบันต่าง ๆ ได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับสิ่งที่ได้รับจากการอบรมฝึกปฏิบัติการอย่างหลากหลาย อาทิ 

นางสาวภารดี ผาโคตร

นางสาวภารดี ผาโคตร ชั้นปีที่ 2 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ “การมาเรียนรู้เรื่องเสียง เป็นความรู้ใหม่ที่เพิ่งได้ทราบว่า “เสียง” สามารถทำให้เห็นภาพได้ชัดเจน สามารถสร้างเรื่องราวและความหมายได้จากเสียง วิทยากรเป็นกันเอง ให้ความรู้ได้เต็มที่มาก ๆ ชอบที่กิจกรรมมีการระดมความเห็นรวมกลุ่มกันอันนี้คือสนุกมาก ๆ รวมหัวกันคิดได้ทำแบบทดสอบต่าง ๆ สนุกมาก ๆ ค่ะ”  

นายศุภวิชญ์ ไชยา

นายศุภวิชญ์ ไชยา ชั้นปีที่ 2 มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ “จากเดิมผมไม่ค่อยได้ฟังพอดแคสต์ การมาร่วมกิจกรรมในครั้งนี้ทำให้ได้รู้เรื่องของเสียงเพิ่มมากขึ้น สิ่งที่ชอบคือกิจกรรมที่วิทยากรจัดมาให้ นอกจากได้ความรู้เพิ่มแล้วยังทำให้ได้แลกเปลี่ยนความรู้กับเพื่อนอีกด้วย” 

นางสาวบัวชมพู วิจารณ์วงศ์

นางสาวบัวชมพู วิจารณ์วงศ์ ชั้นปีที่ 4 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ “ได้รับความรู้เกี่ยวกับการทำสื่อเสียง  เพราะปกติจะรับสื่อและเคยชินกับการดูภาพแล้วได้ยินเสียง แต่เมื่อเข้าอบรมแล้วทำให้ได้รู้ว่ามีรายละเอียดที่มากกว่านั้น สื่อเสียงมีความสำคัญและท้าทายมาก ๆ เพราะเราไม่คุ้นเคย ส่วนที่ประทับใจเป็นพิเศษคือช่วง workshop ได้ลองฝึกคิดและทำดูภายในเวลาสั้น ๆ   แม้ผลงานอาจจะไม่ได้ดีมากนักแต่ก็สนุกดีค่ะ” 

นางสาวสุชานันท์ อ่วมจุก

นางสาวสุชานันท์ อ่วมจุก ชั้นปีที่ 4 มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร “เป็นคนที่รู้เรื่องพอดแคสต์น้อยมาก การอบรมทำให้เข้าใจเรื่องเสียงมากขึ้นว่าจะต้องทำอย่างไร ทำอะไรบ้าง แล้วเสียงแบบไหนที่ทำให้เกิดภาพ สามารถเอาไปทำงานที่กำลังจะทำตอนนี้ได้เลย สำหรับสิ่งที่ชอบมากคือตอน Workshop เพราะได้คิดร่วมกับเพื่อนคนอื่นจากต่างมหาวิทยาลัยด้วยได้แลกเปลี่ยนความรู้กัน พูดคุยกันมากขึ้นมันทำให้เราได้รับความคิดเห็นจากคนอื่นกับความคิดของเราเอามาผสมผสานกันก็เลยได้เป็นเรื่องใหม่ขึ้นมาค่ะ” 

นายสุรณัฐ สิทธาเศรษฐ์

นายสุรณัฐ สิทธาเศรษฐ์ ชั้นปีที่ 4 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย “สิ่งที่ได้เรียนรู้วันนี้ที่ชอบมากมีอยู่ 2 ส่วนด้วยกัน  อย่างแรกคือ การใช้เสียงส่งเสริมภาพ ไม่ว่าจะเป็นเสียงพูดหรือเสียงประกอบสามารถส่งเสริมให้เกิดภาพในหัวได้  เราจะบรรยายอย่างไรให้ผู้ฟังเข้าใจได้แม้เขาจะไม่ได้มองมาที่เราก็ตาม
อีกช่วงหนึ่งที่ชอบคือ ตอนทำกิจกรรมสร้างสรรค์ผลงาน กลุ่มที่ผมอยู่นอกจากคิดไอเดียเขียนลงบนกระดาษแล้ว ก็เลือกทำผลงานตัดต่อเสียงจริงเลย มันกระชั้นชิดกับเวลาที่น้อย แต่ความรู้สึกสะใจมากที่ทำออกมาสำเร็จแล้วก็เป็นที่พึงพอใจของคนในกลุ่มครับ” 

นอกจากนี้ยังมีความเห็นจากคณะอาจารย์แต่ละสถาบันการศึกษาด้วย

อาจารย์ปิยะภัทร คงแสนคำ

อาจารย์ปิยะภัทร คงแสนคำ ภาควิชานิเทศศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวว่า การฝึกอบรมวันนี้มีประโยชน์กับครูผู้สอนโดยเฉพาะด้านการผลิตสื่อในสมัยใหม่ เพราะได้ทบทวนความรู้เดิมที่เคยเรียนมาไปพร้อม ๆ กับนิสิต ได้เรียนรู้กับพี่ ๆ มืออาชีพ
  
          “ได้เข้าใจว่างานสื่อเสียงสำคัญอย่างไร กว่าจะออกมาเป็นผลงานที่สำเร็จในแต่ละชิ้น ต้องใช้ความอดทน ใช้ความคิดสร้างสรรค์ ต้องทำงานผ่านขั้นตอนกระบวนการอะไรมาบ้าง มีความยากง่ายขนาดไหน แล้วก็ช่วยให้เราสามารถวางแผนในการจัดการเรียนการสอนและการฝึกปฏิบัติให้กับนิสิต ให้สามารถใช้สื่อเสียงเป็นส่วนหนึ่งในงานที่น้อง ๆ เขาต้องฝึก แล้วก็ต้องฝึกให้หนัก เพื่อที่จะทำงานออกมาได้ดีแบบพี่ ๆ ที่ Thai PBS” 

          อาจารย์กล่าวเพิ่มเติมว่า น้อง ๆ นิสิตของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ส่วนมากที่มาเข้าร่วมกิจกรรมมีความสนใจงานภาพยนตร์ เพราะฉะนั้นเทคนิค Montage (การตัดต่อลำดับภาพ) แบบภาพยนตร์เขาทำได้ แต่การได้มาเรียนรู้ Audio Montage ช่วยให้เขาเกิดไอเดียใหม่ ๆ  นอกจากนี้นิสิตจะได้รู้ว่ายังมีคนอีกไม่น้อยที่เขาไม่มีความสามารถด้านการมองเห็น และการได้ยินมันเป็นแค่สิ่งเดียวที่เขาจะรับรู้ข้อมูลข่าวสารได้ บทบาทในการเป็นนักนิเทศศาสตร์หรือการเป็นนักสื่อสารต้องต้องทำหน้าที่ในการผลิตสื่อให้กับทุก ๆ คน อย่างทั่วถึงและเข้าใจ 

ผศ.ดร.เจษฎา ศาลาทอง

ผศ. ดร.เจษฎา ศาลาทอง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า กิจกรรมในครั้งนี้ทำให้นิสิตรู้กระบวนการผลิตได้อย่างครบวงจรตั้งแต่ต้นน้ำ เพิ่มความเป็น Multitasking skill ให้กับคนทำงานสื่อไม่ว่าจะอยู่เบื้องหลังหรือเบื้องหน้า

          “นับเป็นโครงการที่ดีมากนะครับ ที่เปิดโอกาสให้กับนิสิตแล้วก็นักศึกษาได้ลองมาลงมือทำมาตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ ตั้งแต่ความรู้พื้นฐานของเสียง วิธีการผลิตในรูปแบบต่าง ๆ แล้วก็ลงมือทำจริง ๆ ทำให้เขาสามารถเอาความรู้ที่อาจอยู่ในห้องเรียนหรือว่าเคยได้ยินเคยได้ฟังมาได้ลองมาทำจริง ๆ โดยเฉพาะในวิธีการผลิตของ Thai PBS Podcast  แนะนำกับลูกศิษย์ไปว่าเขาน่าจะเอาไปใช้เป็นประโยชน์ได้มาก เพราะอย่างวิชาที่สอนเองก็จะลองให้เขาได้ลองคิดแล้วก็ทำแล้วก็ผลิตออกมา ถึงแม้ว่าจะเป็นวิชาในฐานะของผู้ประกาศข่าวและพิธีกร แต่การที่เขาได้รู้ตั้งแต่ต้นน้ำว่ามีกระบวนการคิดยังไงจะทำให้เขาสามารถมองการทำรายการได้อย่างครบวงจรรอบด้านมากขึ้น 

          ปัจจุบันนี้ถึงแม้ว่าคุณจะอยู่เบื้องหน้า แต่หากสามารถทำงานได้เองตั้งแต่ต้นน้ำจนจบก็ถือว่าเป็นการเพิ่มความเป็น Multitasking skill ให้กับคนที่ทำงานด้านสื่อไม่ว่าจะอยู่เบื้องหลังหรือเบื้องหน้าก็ตามครับ” 

รศ. ดร.ภัทธีรา สารากรบริรักษ์

รศ. ดร.ภัทธีรา สารากรบริรักษ์ กลุ่มวิชาวิทยุโทรทัศน์และสื่อดิจิทัล คณะวารสารศาสตร์และการสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า การได้เรียนรู้จากกิจกรรมในครั้งนี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับการผลิตพอดแคสต์ และมองว่ามีโอกาสทำในรูปแบบต่าง ๆ ที่เล่นกับเสียงได้อีกมากมาย

          “นักศึกษาสนุกมากนะคะตอนที่คิดว่าจะ Present อย่างไรดี เพราะว่าเรื่องเสียงไม่ค่อยมีคนอบรมเยอะเท่าไหร่ พอได้มาฝึกอบรมที่นี่ก็เลยทำให้เด็ก ๆ รู้สึกว่าสนุกแล้วก็มองเห็นว่า เสียงก็มีอะไรให้เล่นได้อีกเยอะเลยค่ะ คือปกติเขา (นักศึกษา) คงเคยฟังพอดแคสต์ แต่ส่วนใหญ่มักจะเป็นการพูดคุยกันระหว่างคนสองคนวันนี้ได้เรียนเรื่องของ Audio ซึ่งสามารถเอาไปประยุกต์ใช้ในงานพอดแคสต์ได้อีกด้วย แล้วก็มองเห็นว่ามันมีโอกาสที่จะทำพอดแคสต์ได้ในรูปแบบต่าง ๆ อีกมากมายที่เล่นกับเสียงได้อีกค่ะ” 

อาจารย์ปรัชญา ทองชุม

อาจารย์ปรัชญา ทองชุม หลักสูตรนิเทศศาสตร์บัณฑิต คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร กล่าวว่า กิจกรรมนี้ทำให้นักศึกษาได้รู้จักสื่อเสียงและการสร้างสรรค์งานพอดแคสต์ด้วยการใช้เสียงเข้ามาช่วยสร้างให้เกิดภาพทำให้เรื่องราวมีความสนุกและน่าติดตาม

          “เป็นครั้งแรกที่ได้มาร่วมงานก็รู้สึกประทับใจ  มีประโยชน์มาก ๆ ทำให้นักศึกษารู้จักสื่อเสียงและการสร้างสรรค์พอดแคสต์ได้มากขึ้น  สื่อเสียงเข้าถึงคนได้ค่อนข้างจะหลากหลายอยู่แล้ว  เด็ก ๆ เองมีโอกาสสร้างสรรค์คิดประเด็นต่าง ๆ เพื่อถ่ายทอดผ่านการใช้เสียงเล่าเรื่องให้เห็นภาพ เป็นพัฒนาการที่จะเอาไปใช้ในการผลิตสื่อต่าง ๆ โดยเฉพาะสื่อเสียงต่อไป
 
          Audio เล่าเรื่องได้มากกว่าพูดอย่างเดียว การเอาเสียงอื่นเข้ามาช่วยในการเล่าเรื่อง สามารถสร้างอารมณ์ สร้างภาพสร้างจินตนาการแล้วก็สร้างเรื่องราวความสนุกให้น่าติดตามมากขึ้น”

อาจารย์สุกฤษฎิ์ ศรีธัญรัตน์

อาจารย์สุกฤษฎิ์ ศรีธัญรัตน์ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ กล่าวว่า ความรู้จากกิจกรรม Audio Montage การเล่าภาพในรูปแบบของเสียงสามารถนำไปต่อยอดในชั้นเรียนได้และยังทำให้นักศึกษารู้จักพอดแคสต์กว้างขึ้นในการสร้างสรรค์เนื้อหาเพื่อเล่าผ่านเสียง

          “โครงการอบรมในครั้งนี้เป็นประโยชน์มากครับในการที่เอาแนวความรู้จากวิทยากรที่มีประสบการณ์ในวิชาชีพเป็นผู้ผลิตพอดแคสต์โดยตรง    ปัจจุบันงาน พอดแคสต์เป็นงาน Digital Audio ที่หลากหลาย  ฟังได้ใน Platform streaming ต่าง ๆ มากมาย แต่นักศึกษาในปัจจุบันติดการเล่าเรื่องด้วยภาพติดการผลิต Content รูปแบบวีดีโอ หากพูดถึงพอดแคสต์ในความเข้าใจของนักศึกษา คือเรื่องของการที่นัดสัมภาษณ์ นัดพูดคุยสนทนา Solo talk หรือพูดเดี่ยว  ซึ่งพอได้ความรู้จากเรื่อง Audio Montage การเล่าภาพในรูปแบบของเสียงให้ออกมาแล้วสื่อความหมายได้เหมือนที่เรามองเห็นภาพคือหลับตาแล้วจินตนาการได้สามารถไปต่อยอดในชั้นเรียนได้”

โครงการปล่อยของ ลองเล่า Season 7 ปี 2568 จะจัดขึ้นอีก 2 ครั้ง คือ 

• 3 กันยายน 2568 ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี จังหวัดจันทบุรี 
• 20 กันยายน 2568 ณ มหาวิทยาลัยบูรพา จังหวัดชลบุรี 

สามารถติดตามความเคลื่อนไหวกิจกรรมได้ที่ Facebook, Instagram และ X : Thai PBS Podcast และฟังผลงานของน้องๆ นิสิต นักศึกษาได้ที่รายการ “ปล่อยของ ลองเล่า” ที่ www.thaipbspodcast.com/podcast/nextgenpodcaster หรือที่แอปพลิเคชัน : Thai PBS Podcast