การแพร่ระบาดของโควิด-19 ส่งผลกระทบต่อการเรียนการสอนในทุกชั้นปี รวมทั้งในระดับมหาวิทยาลัยโดยเฉพาะชั้นปีที่ต้องมีการฝึกงาน ดังนั้น การปรับกระบวนการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับสถานการณ์จึงสำคัญและจำเป็น นางสาวโสภิต หวังวิวัฒนา ผู้จัดการฝ่ายสื่อเสียง สำนักสื่อใหม่ องค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย (ส.ส.ท.) หรือไทยพีบีเอสกล่าวว่า ที่ผ่านมา มีสถาบันการศึกษาหลายแห่งติดต่อต้องการให้นักศึกษามาฝึกงานมาที่ไทยพีบีเอสพอดคาสต์ แต่ด้วยข้อจำกัดเรื่องมาตรการด้านความปลอดภัยทำให้ไม่สามารถรับนักศึกษาให้เข้ามาเรียนรู้ในองค์กรได้ เพราะพนักงานเองก็ต้องใช้นโยบายการทำงานที่บ้านเป็นหลักเช่นกัน แต่หลังจากได้หารือกับคณะอาจารย์แล้วพบว่า สามารถประยุกต์และดัดแปลงการเรียนรู้ได้ จึงได้มีความร่วมมือกับวิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ทดลองนำร่องออกแบบการฝึกงานรูปแบบใหม่เพื่อให้นักศึกษาสามารถเรียนรู้ได้อย่างต่อเนื่องและเกิดประโยชน์สูงสุด

“คุณครูผู้สอนและนโยบายสถาบันการศึกษา สำคัญที่สุดที่จะปรับการเรียนรู้ให้ยืดหยุ่น สาขาวิชาการจัดการมรดกวัฒนธรรมและอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เป็นตัวอย่างแรกที่เรียนรู้วิธีการใหม่นี้ไปด้วยกัน เราออกแบบให้นักศึกษาได้รู้จักพอดคาสต์ที่เป็นสื่อใหม่ ผ่านการอบรมออนไลน์ หลังจากนั้นฝึกลงมือทำผลงานจริงโดยประยุกต์ประเด็นจากเนื้อหาที่เรียนรู้ในวิชาเรียนและเรื่องใกล้ตัว สร้างสรรค์เรื่องเล่าในรูปแบบงานเสียง การเรียนรู้จะเกิดขึ้นตั้งแต่แรกจนกระทั่งงานสำเร็จ”

ด้าน ดร.อดิพล เอื้อจรัสพันธุ์ อาจารย์ที่ปรึกษากล่าวว่า การปรับรูปแบบการฝึกงานเป็นแบบออนไลน์หรือแบบ Virtual Internship นั้นนอกจากจะช่วยแก้ปัญหาที่นักศึกษาไม่สามารถไปฝึกงานในสถานที่จริง แต่ยังคงความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งขององค์กรที่ไปฝึกงาน เพราะต้องมีการพูดคุยสื่อสารกับทีมงาน รวมถึงการรับมอบหมายภาระงานต่างๆให้รับผิดชอบ รวมถึงได้ใช้เวลาไปกับการสร้างสรรค์งานอย่างเต็มที่ เพราะไม่ต้องเสียเวลาไปกับการเดินทางเช้า-เย็นทุกวัน
“นอกจากความรู้และประสบการณ์การทำงานแล้ว นักศึกษายังได้ฝึกทักษะการใช้เครื่องมือและโปรแกรมต่างๆ ในการผลิตสื่อเสียง และเรียนรู้เทคโนโลยีการสื่อสารใหม่ ๆ ในยุคดิจิทัล เพื่อใช้ทำงานและติดต่อสื่อสารกับทีมงานในองค์กรได้ด้วย”

ผลตอบรับของนักศึกษาที่ร่วมทดลองฝึกงานรูปแบบใหม่ครั้งนี้

พรลภัส สุวรรณรัตน์ (น้ำหอม) - ชรัญญา ชินะประภา (ผักกาด), สิรวิชญ์ ประเสริฐวณิช (โด้)

น.ส.ชรัญญา ชินะประภา (ผักกาด)
กิจกรรมการฝึกงานครั้งนี้ได้เรียนรู้เกี่ยวกับการผลิตผลงานด้านสื่อเสียง ตั้งแต่สัปดาห์แรกที่มีการ Workshop เพื่อแนะนำแนวทาง ให้ข้อมูลความรู้เกี่ยวกับการทำพอดคาสต์ รวมถึงทฤษฎีและเทคนิคต่าง ๆ เพื่อประกอบการผลิตผลงาน หลังจากนั้นก็ได้เริ่มผลิตผลงานจริง พี่ ๆ ได้ให้คำแนะนำและข้อติชมเพื่อให้นำไปปรับปรุงแก้ไขผลงานอย่างสม่ำเสมอ ทำให้ได้เรียนรู้กระบวนการทำงานต่าง ๆ ซึ่งเปรียบเสมือนการทำงานจริง และสามารถนำประสบการณ์จากการฝึกงานครั้งนี้ไปปรับใช้ได้ในอนาคต เช่น ในส่วนของการวางแผนการทำงานที่ต้องมีความละเอียดรอบคอบเพื่อลดความผิดพลาดหรือการกำหนดกลุ่มเป้าหมาย คำนึงถึงผู้ฟังเป็นหลักเพื่อให้สามารถกำหนดขอบเขตเนื้อหารายการได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น เป็นต้น

น.ส.พรลภัส สุวรรณรัตน์ (น้ำหอม)
สิ่งที่ได้เรียนรู้จากการฝึกงานกับ Thai PBS Podcast ครั้งนี้ เป็นการฝึกงานที่ได้ทั้งความรู้และประสบการณ์เป็นอย่างมาก เริ่มต้นจากการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการที่ได้เรียนรู้งานทั้งในภาคทฤษฎีและการทำงานเชิงเทคนิค ในระหว่างการฝึกงาน พี่ๆได้ให้คำปรึกษาพูดคุยอย่างต่อเนื่อง ทำให้การฝึกงานที่เกิดขึ้นสามารถดำเนินไปด้วยความสบายใจและมีความสุขในการฝึกงาน
การฝึกงานครั้งนี้ทำให้เราได้ทดลองผลิตงานจริง จากการเริ่มต้นคิดรูปแบบของรายการ ต้องเขียนความคิดให้ชัดเจน เขียนบทสำหรับสื่อเสียง บันทึกเสียงและตัดต่อ ทำให้พวกเราได้ทราบถึงข้อบกพร่องที่ต้องปรับปรุงแก้ไขและความสำคัญของการคำนึงถึงผู้ฟังเป็นหลักในการทำงาน การทำงานร่วมกันเป็นทีม ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อตัวพวกเราเองเป็นอย่างมาก

นาย สิรวิชญ์ ประเสริฐวณิช (โด้)
สิ่งที่ได้จากการฝึกงานกับ Thai PBS Podcast ในครั้งนี้คือการฝึกงานที่ได้ความรู้ใหม่นอกเหนือจากในห้องเรียนเกี่ยวกับเสียงในการผลิต podcast ผ่านการฝึกอบรม ได้เรียนรู้ว่าการทำ podcast จริง ๆ ไม่ใช่เเค่อัดเสียงเเล้วจบ เเต่มีขั้นตอนที่ซับซ้อนเเละยากกว่านั้น ได้ฝึกวิธีทำให้พูดอย่างเป็นธรรมชาติ การออกเสียงคำควบกล้ำ สระต่าง ๆ ได้รู้ข้อผิดพลาดของตัวเองผ่านการทำงาน ได้รู้จักพี่ๆทีมงานที่คอยให้คำเเนะนำในการทำงานเเต่ละขั้นตอน ได้รู้จักเพื่อนร่วมทีมและการทำงานเป็นทีมมากขึ้น รู้ขั้นตอนในการผลิตว่าเเต่ละขั้นตอนควรมีการเตรียมการการวางเเผนล่วงหน้า

ตัวอย่างผลงานของนักศึกษาจากการฝึกงานออนไลน์

ผลงานพอดคาสต์จำนวน 3 ชิ้น จากน้อง ๆ นักศึกษากลุ่มนี้ จะได้ออกอากาศเผยแพร่ทาง www.thaipbspodcast.com ร่วมกับผลงานของนิสิตและนักศึกษาจากสถาบันอื่น ๆ ในโครงการ “ปล่อยของลองเล่า” ประมาณเดือนตุลาคม 2564 เป็นต้นไป